Lise Meitner 7 Kasım 1878’de doğmuş ve27 Ekim 1968’de hayatını kaybetmiş olan Avusturyalı bilim insanıdır. Nükleer fizik ve radyoaktivite üzerine çalışmış olan Lise Meitner, Otto Hahn ile yaptığı çalışmalar sonucunda “nükleer füzyon”u keşfetmiştir.

Bilime olan ilgisi küçük yaşlarda başlayan Lise Meitner, Marie Curie‘nin çalışmalarından etkilendiği için radyoaktivite çalışmak istemiştir. Ünlü fizikçi Max Plank’ın derslerine girmesini kabul ettiği ilk kadın olmuştur.

Yıllar sonra fizik profesörü olduğunda, nükleer füzyon keşfinin ardından Albert Einstein tarafından “Alman Marie Curie” olarak övgüyle bahsedilmiştir. Meitner, I. Dünya Savaşı sırasında, savaş mağdurlarının acılarını, tıbbi ve duygusal ihtiyaçlarını düşünürken araştırma çabalarına devam etmek istemekten utandığını belirtmiş ve röntgen cihazlarını kullanan bir hemşire olarak görev yapmıştır.

1933 yılında Naziler iktidara geldiğinde, Yahudi olmasına rağmen Avusturya vatandaşı olması onu korumuştur. II.Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde Almanya, Avusturya’yı işgal ettiğinde artık Avusturya vatandaşlığı da koruyamaz hale gelmiştir. Bunun sonucunda Meitner, meslektaşlarının yardımıyla Hollanda’ya kaçmıştır.

1943 yılında, ABD’nin yürüttüğü kod adı Manhattan Projesi olan atom bombası projesine gidecek olan İngiliz takımına davet edimişti. Lise Meitner, bilimsel katkılarını askeri uygulamalarda kullanmayacağını belirterek, teklifi geri çevirdi ve II. Dünya Savaşı bitinceye kadar İsveç’te kaldı ve 1949 yılında İsveç vatandaşlığına geçti.

Otto Hahn ile birlikte yaptığı nükleer füzyon çalışmaları sonucunda, 1944 yılında Otto Hahn‘a Nobel Kimya ödülü verilmiş ve Lise Meitner’in çalışmada oynadığı rol gözardı edilmiştir. Otto Hahn ise Meitner‘in katkılarından bahsetmemiştir.

Lise Meitzer, başarıları ve bilime olan katkılarından dolayı hayatı boyunca pek çok ödül ve madalya almıştır. Bunlardan bazıları Leibniz Madalyası, Max Planck Madalyası, Wilhelm Exner Madalyası, Viyana Şehri Ödülüdür.

2016 yılından beri Bileşik Krallık’taki Fizik Enstitüsü tarafından “Lise Meitner Madalyası Enstitüsü tarafından “Lise Meitner Madalyası ve Ödülü” verilmeye başlanmıştır. Meitzer‘in onuruna, 1997 yılında, periyodik tablodaki 109 atom numaralı element “Meitnerium” olarak adlandırıldı.

Ayrıca, “6999 Meitner” asteroidine ve Ay’da ve Venüs’te bulunan kraterlere adı verilmiştir. 27 Ekim 1968 yılında hayatını kaybetmesinin ardından, Hampshire’daki 1964 yılında ölen kardeşi Walter ile aynı mezarlığa defnedilmiştir.

Lise Meitner‘in heykeli, 2014 yılının Temmuz ayında, Berlin Humboldt Üniversitesi’nin bahçesinde Hermann von Helmholtz ve Max Planck gibi isimlerin heykellerinin yanında yerini almıştır. Mezar taşında “Lise Meitner: İnsanlığını hiç kaybetmeyen bir fizikçi.” yazmaktadır.

Lise Meitner‘in hayatını anlatan ve internet üzerinden ulaşılabilen “Lise Meitner: A Life in Physics” isimli kitaptan, bu başarılı bilim insanı hakkında daha detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.


Subscribe
Bildir
guest
0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments